Tasarımcım - Tasarım ve Katalog Örnekleri

DÜRER Albrecht (1471-1528). Büyük Al man ressam Albrecht Dürer, derin bir duyar lık ve zengin bir düş gücü ürünü olan resimle rinin yanı sıra, oymabaskı alanındaki ola ğanüstü yapıtlarıyla da ünlüdür. Çok titiz ve sabırlı bir çalışmayı gerektiren bakır oymacılı ğında ve tahta bloklar üzerine çizim yapmada çok ustaydı Albrecht Dürer Almanya'nın Nürnberg kentinde doğdu. Bir kuyumcunun oğluydu. Uzunca bir süre babasının kuyumcu dükkânın da çizim işlerinde çalıştı. 15 yaşına geldiğin de, ressam ve oymabaskı desencisi Michael Wohlgemuth'un atölyesine çırak olarak girdi. O zamana kadar kendisi zaten resim yapmaya başlamış, daha 13 yaşındayken yapmış olduğu kendi portresiyle yeteneğini kanıtlamıştı. Bu yapıt bugün Viyana'daki Albertina Müzesi'n dedir

Tahta ya da bakıra oyma işleminde kusurla rın gizlenmesi ya da silinmesi kolay olmadı ğından, oymabaskı zor bir sanattır; çizgilerin ince ve düzgün çizilmesi için sanatçının çok büyük bir özenle çalışması gerekir. Dürer'in va (1504) ve konusu Kutsal Kitap'taki (Tev-rat-İncil) bir öyküden alınan Savurgan Oğul (1497) sanatçının yetkin çizimciliğini göste rir. Bu yapıtların ikisi de Londra'daki British Museum'dadır.

Çıraklığı bittikten sonra Dürer, 1490-1521 yılları arasında Avrupa'yı gezdi; ünlü ressam larla tanıştı ve onların çalışmalarını inceledi. Venedik'te Bellini'nin atölyesine gitti. Bir sü re Hollanda'da kaldı. Rönesans ve Reform döneminin en büyük ustalarından biri olan Dürer, İtalyan Rönesans sanat ve düşüncesi nin Kuzey Avrupa'da tanıtılmasında ve Al manya'da Rönesans'ın başlamasında büyük rol oynadı.

1512'de İmparator Maximilian'ın saray res samı oldu. Tüm Avrupa'da ünlenen Dürer, yapıtlarında yalnızca güzel olanı göstermekle kalmadı, insan ve nesneleri tüm ayrıntılarıyla, alışılmamış bir gerçeklikle yansıtmayı da ba şardı. Sadece dinsel konularla kendini sınırla mayan Dürer, konularındaki esneklik ve can lılıkla da dikkati çekti. Oymabaskılardan baş ka kitap resimleri ve yağlıboya tablolar yaptı. Kaynak: www.msxlabs.org

GRAFİK SANATI NEDİR?
* İlk çağ insanları duvarlara iz bırakmışlar...
* Grafik; kağıda (yüzeye) bırakılan iz ile akıllara iz bırakma mesleğidir.
* Grafik; yazılı-çizili-basılı her şey demektir.

GRAFİKER NEDİR?
* Grafik tasarımcıdır.
* Güzel Sanatlar meslek grubu içinde Müzisyen, Besteci, Yazar veya Ressam gibi sanatçıdır.
* Fikir ve Sanat Eseri Kanuna göre Grafik Tasarım Eseri Sahibidir.

GRAF demek BASKI demektir.
* Fotograf IŞIK-BASKI demektir
* Fonograf SES-BASKI demektir.(günümüzde CD'nin atası)
* Tipograf YAZI-BASKI demektir.
* Kinematograf HAREKETLİ-BASKI demektir. ( Cinematograph yani Sinema demektir.)

GRAFİK SANATI 3 önemli DEVRİM yaşadı:
1- Matbaa bulundu: Mekanik üretim teknolojisi başladı
2- Fotoğraf bulundu: Kimyasal üretim teknolojisi başladı
3- Bilgisayar bulundu: Dijital üretim teknolojisi başladı

1- MATBAA Mekanik üretim teknolojisi:
Matbaa bulununca;
1- Grafik Sanatı üretim teknikleri ve Karikatür Sanatı gelişti.
2- Tuvalden başka kağıda veya ****le resim yapan matbaa veya klişe ressamları oluştu.
3- Reklamcılık ve Grafik Sanatı kendini göstermeye başladı
4- Resim yapan, karikatür çizen, afiş tasarlayan, yazı yazan bir sanatçı tipi ortaya çıktı
5- İşte bu komplike işi yapanlara Almancada GRAFİKER, İngilizcede Graphic Designer, Türkçede önceleri matbaa veya klişe ressamı, sonraları da Grafik Tasarımcı denildi.

2-FOTOĞRAF Kimyasal üretim teknolojisi:
Fotoğraf bulununca;
1- Baskı teknolojisi ile fotoğraf, birbirlerini geliştirdi
2- Resim, temsili halden çıkıp gerçeğin ta kendisi ve belgesi haline geldi.
3-Tanıtım ve iletişim aracı oldu
4- Reklam fotoğrafçılığı gelişti.
5- Grafikerin ve Reklamcılığın önemli unsuru oldu.
6- Renkli fotoğraf ve matbaa teknolojileri gelişti. Grafik Sanatı ve Reklamcılık altın çağını yaşadı.
7- Dijital fotoğrafçılık ve dijital grafikerlik dönemi başladı.

3-BİLGİSAYAR Dijital üretim teknolojisi:
1- Yüzlerce yıldır uygulanan kağıt ve tuval üzerine çeşitli çizme ve boyama teknikleriyle iz bırakma yöntemleri dijital teknolojiye kadar fazla değişime uğramadı.
2- Tüm bunlar sanal olmayan elle tutulur bir ortamda gelişti.
3- Dijital teknoloji devrimi sayesinde İngilizcede adına Computer, Türkçede Bilgisayar denilen araç icat oldu.
4- Mertlik bozuldu. Bilek, fırça, boyama, çizim vs. yeteneğinin önemi bir anda yok oldu(mu?)
5- Grafikerlerin, ressamların, mimarların, bilumum tasarımcıların yaptıkları; sanal alemde Mouse'a dokunarak ve tuşlara basılarak yapılır oldu.
6- Computeri eline alan tasarımcı oldu (mu?).
7- Aynı zamanda film ve kimyasal sıvıları ortadan kaldıran, zaman kaybını ve hata riskini yok eden, çekilen resmi makine içinde anında görmeyi sağlayan dijital fotoğraf makineleri icat oldu.
8- Dijital makineyi alan da fotoğrafçı oldu(mu?).

Tasarımda Dijital Sonrası dönem geçiş sancıları
* "Dijital teknolojiyi bilenle bilmeyen bir olur mu?" tartışmaları yaşandı.
* Bunun karşısında da, "tasarımı bilenle bilmeyen bir olur mu?" diye soruldu.
* Dijital teknoloji gerçek tasarımcının işlerini kolaylaştıracak, gerçek fotoğrafçının risklerini azaltacak yardımcı bir dost olacakken...
* Tasarımı bilmediği halde bilgisayar kullanabilen grafikerler, fotoğrafçılığı bilmediği halde fotoğraf çeken amatörler yüzünden...
* Tasarımı insan değil, alet yapar mantığından hareketle hiçbir tasarım kuralına uymayan rastlantısal şekil, resim, yazı ve renk curcunası tasarım diye sunuldu.
* Grafik sanatının değerinin ucuzlamasına, ciddi ve gözle görülür bir kalite kaybına, grafik kirliliğine yol açıldı.
* Tasarım bilmeyip 15 program, 3 işletim sistemi bilenler tercih edildi.
* Tasarımcıya teknik eleman, teknik elemana tasarımcı muamelesi yapıldı.
* Ekonomik zorlukların dayatması, sosyal ve kültürel bilinçsizliğin etkisiyle; iş bölümü ortadan kaldırıldı, bir kişiden üç kişilik iş beklendi.
* Okullarda yetersiz bilgisayar eğitimi alan gençler sadece tasarım öğretilerek piyasaya salındı.
* Fikir ve Sanat Eseri yasasına aykırı olarak; Grafik tasarımcının tasarladığı bir afiş bir kez parası ödendikten sonra dergi kapağı, insert, Bill-board vs. gibi formatlarda defalarca ücretsiz olarak kullanılabildi.
* Fikir ve Sanat emeğinin değeri dijital ortamda çoğunlukla bilinemedi.
* Reklamcılar Derneği fikre değer verilmeyişinden rahatsız oldu. (Bu fikrin ucuzu yok mu?)

GRAFİKER Neleri Bilmelidir?
* Grafiker her şeyden önce eski ustaların bildiği ışık, gölge, renk, doku, perspektif gibi resmin temel kurallarını bilmelidir.
* Fotoğrafçılığı iyi bilmelidir.
* Matbaacılık, yayıncılık ve iletişim kurallarını bilmelidir.
* Sanat tarihini ve kültürünü, uygarlık tarihini bilmelidir.
* Yaşadığı toplumu bilmeli, dünyanın farkında olmalıdır
* İyi bir tasarımcı olması için AYDIN kimliğine sahip olmalıdır.
D.S. (Dijital Sonrası) dönemde;
* Dijital görüntü teknikleri (dijital fotoğraf, web ve multi medya)
* Dijital Tasarım (bilgisayarda tasarım programları)
* Dijital Baskı gibi 3 önemli aşamayı bilmek durumundadır.
Grafikerler Nerede Çalışabilir?
* Reklam Ajanslarında
* Grafik Tasarım Bürolarında
* Matbaalarda ve Gazetelerde
* Serigrafçı veya Etiketçilerde
* Film ve Renk ayrımı atölyelerinde
* Kendi içinde reklam ve tasarım departmanı bulunan şirketlerde
* Web sayfası yapan şirketlerde
* Bağımsız olarak kendi işyerlerinde çalışabilirler.
Grafikerlik seçkin toplumlarda seçkin bir meslektir.
* Osmanlıca bir söz vardır; Marifet iltifata tabidir, iltifat görmeyen marifet zayiidir.
* Marifet mesleği olan grafik tasarımcılık düşünceye, tasarıma değer verilmeyen ortamlarda yeşermez, körelir...
* Resim, yazı, edebiyat vs. gibi birçok sanatın modern teknolojiyle sentezi olduğundan çağdaş bir meslektir.
* Zevkli ve cazip yapısı nedeniyle ne yazık ki tasarım bilmeden yapılabileceğine inanılan, çok rağbet gören, çok kolay sanılan bir meslektir.
* Grafikerlik; sanayi ve ticaretin ihtiyaç duyduğu çok önemli bir meslektir.
Grafikerlik ayrıcalıklı, zevkli ve dünyası çok geniş bir meslektir.
Çocuk kitapları dizaynından web dizaynına, kutu ve ambalaj dizaynından gazete ilanı dizaynına kadar ufku çok geniş kültürel olarak zengin bir meslektir.

Türkiye'nin kültürel düzeyi ilerledikçe grafikerlik çok daha tatminkar hale gelecektir.

Faruk Çağla
Bilgi Üniversitesi, Dolapdere Kampüsünde, Digital Tasarım Günleri Seminer / Faruk Çağla